Historyczne serie zwycięstw koszykarzy Polonii Warszawa

Przy okazji zakończenia fazy zasadniczej, postanowiliśmy przygotować zestawienie najlepszych serii zwycięstw w historii Polonii Warszawa.

Dotychczas najlepsza seria ligowych zwycięstw miała miejsce w sezonie 2012/13, gdy koszykarze MKS Polonia zwyciężyli wszystkie 24 mecze fazy zasadniczej. Łącznikiem tamtej drużyną z obecną jest Andrzej Kierlewicz – wówczas trenera MKS Polonia, obecnie szkoleniowca KKS Polonia. Wiele osób z tamtej drużyny do dziś możemy zobaczyć na różnych szczeblach koszykarskiej hierarchii w Polsce.

Należy jednak zauważyć, że tamto osiągnięcie miało miejsce w III lidze – czwartym, najniższym możliwym poziomie rozgrywkowym. Jak je zestawiać ze świetnymi seriami śrubowanymi na zapleczu Ekstraklasy z lat 80. i 90.? Czy czasami międzywojnia, gdy nie było regularnych lig? Z tego powodu poszczególne zespoły Polonii przedstawiamy w porządku chronologicznym.

Zapraszamy do lektury i podróży przez niemal sto lat historii koszykarskiej Polonii Warszawa!

[UWAGA – do sezonu 1999/2000 numeracja lig odpowiadała poziomowi rozgrywek, tj. I liga – 1. poziom rozgrywkowy, II liga – 2. poziom rozgrywkowy)

Lata międzywojenne

Przed wybuchem II wojny światowej nie rozgrywano ogólnopolskich rozgrywek ligowych. Mistrzów Polski wyłaniały turnieje, w których występowały najlepsze zespoły z regionalnych rozgrywek eliminacyjnych.

W latach 30. koszykarze „Czarnych Koszul” dominowali na lokalnym, warszawskim podwórku. Porażki z innymi rywalami ze stolicy zdarzały się sporadycznie. Dość powiedzieć, że w latach 1929-34 zanotowali serię meczów bez porażki z zespołami z Warszawy!

16 stycznia 1934 r. Polonia przegrała mecz z YMCA Warszawa. Jak zaznaczał „Kurier Warszawski”, „drużyna Polonii od 5 lat nie przegrała z żadną drużyną warszawską oficjalnego meczu”.

Polonię tworzyli wówczas znakomici zawodnicy, Przede wszystkim Jerzy Gregołajtys. Ikona międzywojennej Polonii, członek kadry Polski, która w 1939 r. zajęła trzecie miejsce na mistrzostwach Europy. Uczestnik kampanii wrześniowej, po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, jako inżynier uczestniczył w konstruowaniu tunelu pod kanałem La Manche. Ważną postacią przełomu lat 20. i 30. był inny reprezentant Polski w koszykówce, Wacław Zgliński, który grę w koszykówkę łączył z występami w piłkarskiej drużynie „Czarnych Koszul”

Sezon 1985/86 – II liga

8 zwycięstw z rzędu

Końcowy bilans: 19-3, miejsce w lidze: 1.

Do rozgrywek „Czarne Koszule” przystąpiły do sezonu po degradacji z Ekstraklasy. Poloniści w II lidze pierwszych sześć spotkań, ale następnie przyszły porażki ze Zniczem Pruszków i rywalem w walce do awansu – ze Stalą Stalową Wola. Po kolejnych pięciu zwycięstwach, w czternastej serii znowu przyszła porażka – tym razem z Siarką Tarnobrzeg.

Była to ostatnia porażka „Czarnych Koszul” w tamtym sezonie. W kolejnych spotkaniach Polonia zaznała już ani jednej porażki. Szczególnie ważna była wygrana 92:71 ze Stalą Stalowa Wola na Konwiktorskiej 6 w 19. kolejce. Dzięki tym rezultatom poloniści wygrali grupę A II ligi i po rocznej przerwie awansowali do Ekstraklasy.

Skład Polonii: Piotr Franczak (obrońca), Jarosław Goldberg (skrzydłowy), Adam Idzikowski (obrońca), Andrzej Janus (obrońca), Waldemar Kijanowski (obrońca), Wojciech Królik (obrońca), Krzysztof Lubaszka (skrzydłowy), Andrzej Różycki (skrzydłowy), Ireneusz Staniszewski (skrzydłowy), Piotr Wiktorowski (center), Maciej Wódz (center), Witold Ziółkowski (obrońca).

Trener: Andrzej Nowak

Najlepsi strzelcy: Wojciech Królik (śr. 22 pkt), Andrzej Różycki (śr. 20,9 pkt), Witold Ziółkowski (śr. 11,6 pkt)

Sezon 1987/88 – II liga

7 zwycięstw z rzędu

Końcowy bilans: 18-4, miejsce: 3.

I znów Polonia znalazła się w II lidze. W sezonie 1986/87 „Czarnym Koszule” nie utrzymały miejsca w Ekstraklasie. Polonia nieźle tamten sezon, po fazie zasadniczej zajmowała 9. miejsce – tylko 1 punktu zabrakło do pozycji premiowanej play-offami. Wówczas o spadku decydowała faza pucharowa do 3 zwycięstw między ostatnimi zespołami w tabeli z miejsc 9-12. Polonia trafiła na najsłabszą po sezonie zasadniczym Pogoń Szczecin – niestety uległa jej 1-3.

W edycji 1987/88, tak jak dwa lata wcześniej, II liga podzielona była na dwie grupy. W „polonijnej” grupie A od reszty ekip wyraźnie odstawały trzy zespoły: Hutnik Kraków, Baildon Katowice i „Czarne Koszule”. Od 9 do 16 kolejki Polonia nie przegrała ani jednego meczu!

Niestety serię przerwał najważniejszy mecz sezonu – porażka z Hutnikiem Kraków 73:77 w hali przy Konwiktorskiej. Była to jedyna w tamtych rozgrywkach porażka „Czarnych Koszul” na własnym parkiecie.

Przegrana z zespołem z Nowej Huty okazała się kluczowa. Trzy zespoły – Polonia, Hutnik i Baildon Katowice zakończyły sezon z identycznym bilansem 18 wygranych i 4 porażek. O końcowej klasyfikacji decydowała mała tabelka. W niej Polonia, pomimo największej liczby zdobytych punktów, zajęła dopiero 3. miejsce, które nie uprawniało nawet do gry w barażach. Bezpośredni awans uzyskał triumfator grupy, Hutnik Kraków, a Baildon Katowice wystąpił w barażach o I ligę.

W następnym sezonie nie było już tak różowo. Polonia przystąpiła do rozgrywek bez dwóch czołowych zawodników – podkoszowego Piotra Wiktorowskiego i przede wszystkim swojego lidera, Wojciecha Królika. Obaj zawodnicy otrzymali powołanie do wojska, w związku z czym, kolejne dwa sezony spędzili w Legii Warszawa.

Skład Polonii:

Jarosław Goldberg (skrzydłowy), Waldemar Kijanowski (obrońca), Wojciech Królik (obrońca), Krzysztof Lubaszka (skrzydłowy), Andrzej Różycki (skrzydłowy), Tomasz Siruć, Ireneusz Staniszewski (skrzydłowy), Robert Tolik (skrzydłowy), Piotr Wiktorowski (center), Witold Ziółkowski (obrońca), Robert Żak

Trener: Andrzej Nowak

Najlepsi strzelcy: Wojciech Królik (śr. 17,9 pkt), Robert Tolik (śr. 12,8 pkt), Jarosław Goldberg (śr. 12,4 pkt), Andrzej Różycki (śr. 12,4 pkt), Waldemar Kijanowski (śr. 11,1 pkt), Krzysztof Lubaszka (śr. 10,6 pkt)

Sezon 1990/91 – II liga

16 zwycięstw z rzędu

Końcowy bilans: 21-1, miejsce: 1.

Transformacja ustrojowa była impulsem rozwojowym dla koszykarzy Polonii. W klub zainwestował Michał Domański, właściciel firmy Nadbuże. Zaangażowanie Domańskiego umożliwiło rozwój wspieranym przez niego sekcjom: koszykówki mężczyzn i piłki nożnej. Piłkarze wyszli z trzecioligowego marazmu i w 1991 r. awansowali na zaplecze Ekstraklasy. Jeszcze wyżej sięgały aspiracje koszykówki, która w tym samym roku awansowała do najwyższej ligi.

W sezonie 1990/91 Polonia była zdecydowanie najlepszą drużyną w grupie B. Jedyna porażka przytrafiła się jej 17. kolejce, gdy w wyjazdowym meczu po dogrywce musiała uznać wyższość Weltinexu [Astorii] Bydgoszcz. Już na dwie kolejki przed końcem Polonia fetowała awans do Ekstraklasy.

Wydawało się, że „Czarne Koszule” na poważnie włączą się do rywalizacji o mistrzostwo Polski. W maju z rozmachem zorganizowano turniej (fragmenty meczu Polonii pojawiły się w telewizji), planowano przebudowę hali. Prasa rozpisywała się o blichtrze rodem z USA. Na sezon 1991/92 zbudowano jeden z najsilniejszych zespołów w historii Polonii – z Wojciechem Królikiem, Jackiem Dudą (graczami reprezentacji Polski, która w 1991 r. zajęła 7. miejsce na mistrzostwach Europy), Aleksiejem Ugriumowem, Siergiejem Żełudokiem, Jackiem Łączyńskim i Markiem Sobczyńskim.

Niestety, Polonia bardzo szybko wybudziła się ze snu o potędze. Domański wraz z Nadbużem okazali się meteorytami właściwymi dla początków polskiego kapitalizmu. Jeszcze na początku sezonu sponsor okazał się niewypłacalny. Sam Domański, łączony z szemranymi postaciami, znalazł się na celowniku wymiaru sprawiedliwości. Choć Polonia Warszawa w latach 1992-93 zajęła niezłe 5. i 6. miejsce, apetyty były znacznie większe. W 1995 r. „Czarne Koszule” spadły z ligi.

Skład Polonii: Piotr Franczak (obrońca), Jarosław Goldberg (skrzydłowy), Waldemar Kijanowski (obrońca), Wojciech Królik (obrońca), Krzysztof Lubaszka (skrzydłowy), Arkadiusz Miłoszewski (skrzydłowy), Tomasz Rozwadowski (center), Wiesław Tafil (skrzydłowy), Robert Tolik (skrzydłowy), Aleksiej Ugriumow (skrzydłowy), Piotr Wiktorowski (center), Witold Ziółkowski (obrońca), Robert Żak, Siergiej Żełudok (skrzydłowy/center)

Trener: Marek Jabłoński

Najlepsi strzelcy: Wojciech Królik (19,9 pkt), Aleksiej Ugriumow (17,3 pkt), Siergiej Żełudok (15,4 pkt), Waldemar Kijanowski (12,8 pkt), Wiesław Tafil (10,8 pkt)

Sezon 1999/2000 – II liga

13 zwycięstw z rzędu

Końcowy bilans: 29-1 w sezonie zasadniczym, 35-2 po play-offach, miejsce: 1.

Polonia była po rewolucji, którą było przyjście w 1998 r. potężnego sponsora – Warbudu, bodaj największej wówczas warszawskiej firmy budowlanej. W klubie pojawili się nowi ludzie – m.in. pierwszy w historii trener z rodem Bałkanów Veselin Matić, jak i osoby z pionu administracyjno-sportowego: menadżer Marek Łączyński, czy tłumacz/kierownik drużyny Janusz Kołakowski.

Choć w pierwszym sezonie zmiany forsowane przez ówczesnego wiceprezesa Warbudu Jarosława Popiołka nie przyjęły się najlepiej (Polonia zajęła 9. miejsce w grupie B II ligi, notując wyraźną obniżkę formy po tym, jak na stanowisku I trenera Krzysztofa Lubaszkę zastąpił Veselin Matić), w kolejnym sezonie „Czarne Koszule” były już klasą samą w sobie. W składzie brylowali dwaj Amerykanie: Tyrone Thomas i Robert Shepherd, ważnym ogniwem był Jarosław Zyskowski, który na Konwiktorską przyszedł prosto z mistrza Polski - Zepter Śląska Wrocław.

W sezonie zasadniczym Warbud Polonia odniosła tylko jedną porażkę – w 7. kolejce z ITK Notecią Inowrocław. Dzięki temu triumfowali w grupie B II ligi. W play-offach o awans (rozgrywanych między zespołami z grupy – wówczas II liga podzielona była na dwie grupy) „Czarne Koszule” odniosły ledwie jedną porażkę – w półfinale z Kujawiakiem Astorią Bydgoszcz. W finale pokonali 2-0 Instal Białystok, dzięki czemu po 5 latach przerwy Polonia wróciła do Ekstraklasy.

Był to początek wielkich wyników osiąganych za sprawą mariażu z Warbudem. Sezonu 2003/04 i 2004/05 „Czarne Koszule” zwieńczyły brązowymi medalami – wciąż ostatnimi krążkami w historii stołecznego basketu. Niestety na przełomie 2004 i 2005 r., po zmianach we władzach Warbudu (decyzją właścicieli odwołano ówczesnego prezesa spółki Jarosława Popiołka), sponsor wycofał się z Polonii a klub pozostał z długami i znalazł się na krawędzi bankructwa. Koszykarzy „Czarnych Koszul” udało się utrzymać na powierzchni jeszcze 6 lat. Choć sportowo ani razu nie spadli z ligi, w 2011 r. już nie otrzymali licencji na grę w najwyższej klasie rozgrywkowej.

Skład Polonii: Paweł Czosnowski (obrońca), Arkadiusz Miłoszewski (skrzydłowy), Jacek Olejniczak (center), Artur Olszanecki (skrzydłowy/center), Robert Pacocha (obrońca/skrzydłowy), Piotr Pawlak (obrońca), Michał Polanowski (skrzydłowy), Tomasz Rozwadowski (center), Robert Shepherd (obrońca), Paweł Surówka (obrońca), Tyrone Thomas (obrońca/skrzydłowy), Janusz Warmiak (skrzydłowy), Tomasz Wiklak (obrońca), Jarosław Zyskowski (skrzydłowy/center)

Trener: Veselin Matić

Najlepsi strzelcy: Tyrone Thomas (śr. 16,8 pkt), Robert Shepherd (14,3 pkt), Jarosław Zyskowski (14,1 pkt)

Sezon 2012/13 – III liga

24 zwycięstwa z rzędu

Końcowy bilans: 24-0 w rundzie zasadniczej (1. miejsce), 2-1 w półfinałach (2. miejsce), 0-3 w finałach (4. miejsce)

Rok po upadku drużyny ekstraklasowej, drużynę do rozgrywek na najniższym, czwartym poziomie rozgrywkowym zgłosił młodzieżowy MKS Polonia Warszawa. Zespół prowadził Andrzej Kierlewicz – wówczas koordynator koszykarskich drużyn młodzieżowych w MKS Polonia, w latach 2005-11 asystent I trenera ekstraklasowej Polonii (najpierw Pawła Czosnowskiego, od 2006 r. Wojciecha Kamińskiego). Trzecioligowy zespół tworzyli przede wszystkim zawodnicy drużyny juniorów starszych (wówczas U-20) z roczników 1993 i 1994, incydentalnie wspierani zdolniejszymi kadetami z rocznika 1996 (którzy w 2013 r. zdobyli złoty medal mistrzostw Polski).

Wielu graczy tamtej drużyny do dziś możemy oglądać na ligowych parkietach. W tamtej drużynie mogliśmy oglądać m.in. Adriana Kordalskiego (dziś czołowy zawodnik I ligi) czy Daniela Nieporęckiego i Przemysława Słoniewskiego (obecnie czołowi zawodnicy Sokoła Ostrów Mazowiecka).

Rezultaty zespołu pokazały siłę ówczesnego szkolenia w MKS Polonia. Młodzieżowe drużyna znakomicie radziła sobie na ligowych parkietach z zespołami, w których prym wiedli często dużo starsi zawodnicy, pamiętający niekiedy nawet I połowę lat 90. „Czarne Koszule” rozgrywki III ligi przeszły jak burza, nie przegrywając ani jednego meczu. Choć kilka razy poloniści musieli się mocno napocić – domowy mecz z Przyszłością Zielonka zwyciężyli po dwóch dogrywkach, dramatyczny przebieg miało również wyjazdowe spotkanie z Mon-Polem Płock, wygrane 72:70.

Niestety w ogólnopolskich eliminacjach nie było już tak łatwo. W półfinałach po pokonaniu ŁKS KM Łódź 89:56, porażce 71:93 z MKS-em Kalisz, wygranej 97:65 z Itago Gdynia MKS Polonia awansowała do finału eliminacji. W nim, spośród czterech zespołów, do II ligi awansowały trzy najlepsze. Polonia mogła sobie praktycznie zapewnić awans już w pierwszym meczu z BAT-em Sierakowice, ale tuż przed końcową syreną, przy stanie 69:69 gracze z Warszawy nie trafili trzech kolejnych rzutów, a po dogrywce zwyciężył zespół z Kaszub 81:73. W drugim meczu z MKS-em Kalisz, poloniści jeszcze w III kwarcie prowadzili 44:34, by ostatecznie przegrać 59:78. W ostatnim meczu zespół MKS pokonał AZS UMK Toruń 84:73.

Pomimo porażki w finale, w kolejnym sezonie MKS Polonia Warszawa wystąpił w II lidze. Drużyna zajęła 8. miejsce w sezonie zasadniczym, przegrywając w pierwszej fazie play-offów z Legią 0-2. MKS występował w II lidze jeszcze dwa kolejne sezony. Później nieregularnie zgłaszał zespół do rozgrywek III ligi, zazwyczaj zajmując miejsca na samym dole tabeli…

Skład Polonii: Maciej Banach (rzucający), Konrad Banit (niski skrzydłowy), Maciej Bender (podkoszowy), Łukasz Fronc (rozgrywający), Igor Jagiełło (silny skrzydłowy), Marcin Jurkiewicz (rzucający/niski skrzydłowy), Michał Kierlewicz (rozgrywający/rzucający), Filip Kober (silny skrzydłowy/środkowy), Maciej Kołakowski (silny skrzydłowy), Adrian Kordalski (rozgrywający/rzucający), Patryk Kordalski, Arkadiusz Kulka (silny skrzydłowy), Daniel Nieporęcki (rozgrywający/rzucający), Jakub Ostrowski (środkowy), Jakub Pawlak (silny skrzydłowy), Paweł Sieradzki (środkowy), Jakub Skórczyński (silny skrzydłowy/środkowy), Przemysław Słoniewski (silny skrzydłowy), Karol Urbaniak (rozgrywający/rzucający), Tomasz Wasilewski

Trener: Andrzej Kierlewicz

Najlepsi strzelcy fazy zasadniczej: Daniel Nieporęcki (śr. 14,23 pkt), Jakub Pawlak (śr. 11,45 pkt), Maciej Banach (śr. 10,57 pkt)

Najlepsi strzelcy eliminacji międzygrupowych: Daniel Nieporęcki (śr. 13,3 pkt), Jakub Pawlak (śr. 11 pkt), Paweł Sieradzki (śr. 8,2 pkt)

Przy tworzeniu artykułu wykorzystano następujące źródła:

- K. Łaszkiewicz, "Polska koszykówka meska: 1928-2004"

- dane z portalu Plkhistory.ugu.pl

- prywatne archiwa Witolda Ziółkowskiego

- prace Koła Miłośników Historii Polonii Warszawa

- zasoby własne