Zasady gry w koszykówkę - co wolno a czego nie wolno robić?

Podstawowe zasady gry w koszykówkę. Dowiedz się jakie są najważniejsze zasady. Ilu zawodników gra w drużynie? Jakie są najczęstsze popełniane błędy?

Koszykówka jest jednym z bardziej popularnych sportów na całym świecie i gra się w niego w naprawdę wielu krajach. W ostatni latach popularność piłki koszykowej rośnie nawet w Polsce, co jest efektem między innymi dobrych wyników polskiej Kosz Kadry, która była w najlepszej ósemce podczas ostatnich mistrzostw świata, a także zajęła czwarte miejsce podczas ostatniego Eurobasketu. Na czym jednak polega ten sport i jakie są zasady gry w koszykówkę?

Koszykówka - podstawowe zasady gry . Ilu zawodników gra w koszykówkę?

Przede wszystkim warto wiedzieć, że na świecie korzysta się z dwóch głównych zestawów reguł gry w koszykówkę. Pierwsze, bardziej popularne pod względem wykorzystania to zasady FIBA, czyli te opracowane przez międzynarodową federację tego sportu. Drugie to zasady NBA, które obowiązują w najlepszej lidze na świecie. Najpierw zajmiemy się tymi pierwszymi, a następnie zostaną wskazane różnice pomiędzy regułami FIBA a tymi z National Basketball Assocation. Oprócz tego należy wyróżnić dwa inne zestawy reguł. Mowa tu o tych z WNBA, czyli damskiej ligi koszykówki w USA, a także o regułach z NCAA, czyli rozgrywek akademickich, które w Stanach Zjednoczonych są bardzo popularne.

Najważniejsze kwestie to oczywiście piłka, a także boisko. Rozumienie każdego sportu rozpoczynamy od jego placu gry, a także przedmiotów, które są w nim wykorzystywane. Boisko do gry w koszykówkę ma 28 m długości i 15 m szerokości. Jest ono podzielone na dwie połowy. Na obu końcach znajdziemy kosz, którego bardzo ważną częścią jest obręcz zawieszona na wysokości 3,05 m.

Oprócz tego na boisku znajdziemy także wymalowanie linie. Najważniejsza z nich wyznacza linię rzutu za trzy punkty. Oznacza to, że każdy rzut piłką do kosza, który zostanie oddany zza niej, będzie wart 3 punkty.

Piłka do koszykówki to z kolei skórzana kula, która w zależności od rozgrywek ma różną wielkość. Jej wielkość to rozmiar 7, co oznacza, że jej średnica wynosi 24 centymetry. Nieco mniejszą, bo mierzącą 23 metry średnicy grają zazwyczaj kobiety.

Pora nareszcie na zawodników na boisku. W danym meczu w koszykówkę grają dwie drużyny, mające każda po pięciu zawodników. Tylu znajdziemy oczywiście na parkiecie, lecz poza nim na ławce może przebywać jeszcze ośmiu graczy uprawnionych do wzięcia udziału w spotkaniu. Z tego powodu drużyny składają się zazwyczaj z 12 zawodników, a profesjonalne zespoły posiadają jeszcze zawodników rezerwowych, którzy wskakują w razie potrzeby do kadry na kolejne spotkania.

Celem każdej drużyny jest oczywiście atakowanie kosza przeciwnika oraz bronienie swojego kosza tak, by zdobyć jak najwięcej punktów. Mecz kończy się po zakończeniu czwartej kwarty, a wedle reguł FIBA każda z nich trwa po 10 minut. Oznacza to, że każdy mecz to 40 minut efektywnej gry, gdyż jeśli piłka jest poza nią, zegar się zatrzymuje. Podczas meczu spotkamy też przerwy. Pomiędzy rozgrzewką a spotkaniem mamy przerwę liczącą 20 minut, pomiędzy 2 i 3 kwartą wynosi 15 minut a pomiędzy 1 i 2, 3 i 4 kwartą, a także pomiędzy dogrywkami przerwa trwa 2 minuty. Co ciekawe w koszykówce nie możemy spotkać remisów. Jeśli koniec czasu gry nastąpi, gdy na tablicy wyników widnieje remis, rozgrywane są dogrywki do momentu, gdy któraś z nich nie zakończy się zwycięstwem jednej z drużyn. 

Jak się gra w koszykówkę?

Sam skład drużyn, to ilu zawodników jest na boisku, jak wielkie jest boisko i jak wygląda piłka to jedno. Zasad gry jest znacznie więcej i koszykówka jest naprawdę skomplikowanym sportem. Zrozumienie zasad, które są potrzebne do rozegrania meczu koszykówki jest naprawdę trudne.

Piłka w koszykówce

Przede wszystkim trzeba poznać zasady dotyczące operowania piłką. Tej można używać jedynie z pomocą rąk i zakazane jest jej kopanie, które traktuje się jako przewinienie. Piłkę można więc kozłować, podawać, rzucać, toczyć, czy też ją zbijać próbując zablokować rzut rywala. Kolejna ważna kwestia to poruszanie się z piłką. Aby móc dowolnie biegać z nią, ta musi być cały czas kozłowana. Bez kozła mamy prawo do wykonania dwóch kroków, a jeśli liczbę tę przekroczymy, to jest to traktowane jao błąd kroków, a posiadanie piłki trafia do drużyny przeciwnej.

Punkty

Podczas meczu zdobywa się punkty. W zależności od rodzaju rzutu liczba punktów, która jest za niego przyznana, może się różnić. Najmniej warte są rzuty wolne zwane też osobistymi. Wykonuje się je z linii rzutów wolnych, która znajduje się cztery metry od obręczy. Najczęściej wykonuje się różne rzuty za 2 punkty. Mowa tu o na przykład rzucie z wyskoku, z dwutaktu, czy też wsadzie. Za dwa punkty liczona jest także dobitka, którą wykonuje osoba pod koszem, zmieniając tor lotu piłki znajdującej się w locie tak, by ta trafiła do kosza. Oprócz tego spotkamy rzut za 3 punkty. Jest on wykonywany zza linii 3 punktów, która mieści się na dystansie 6,75 m od środka obręczy. Jeśli zawodnik zostanie sfaulowany przez innego gracza podczas próby rzutu za trzy punkty, to otrzymuje on trzy rzuty wolne.

Jak wygląda mecz?

Jak jednak przebiega spotkanie w koszykówkę? Wszystko rozpoczyna się na środku boiska. Tam wykonywany jest rzut sędziowski, do którego podchodzi zazwyczaj dwóch najwyższych, czy też mających najwyższy zasięg wyskoku zawodników, a ich celem jest zbicie piłki w kierunku jednego ze swoich kolegów. Aby tego dokonać, mogą jedynie raz dotknąć piłki i zakazane jest jej chwytanie. Wtedy rozpoczyna się pierwsza akcja, w trakcie której piłka musi zostać przetransportowana na połowę przeciwnika w trakcie 8 sekund, a cała akcja musi zostać zakończona rzutem do kosza maksymalnie w ciągu 24 sekund. Zasad związanych z sekundami jest jednak znacznie więcej.

Spotkamy również zasadę 3 sekund. Oznacza ona, że należący do drużyny atakującej zawodnik nie może pozostawać więcej niż trzy sekundy w obszarze ograniczonym, który jest wyznaczony pod koszem przeciwnika w momencie gdy zegar gry jest włączony. Dlatego każdy koszykarz musi dobrze orientować się w sytuacji na boisku. Inna zasada to zasada 5 sekund. Mówi ona o tym, że jeśli w ciągu 5 sekund nie dojdzie do podania, rzutu lub kozłowania piłki przez zawodnika szczelnie krytego, czyli takiego, który jest kryty przez obrońcę utrzymującego dystans mniejszy niż metr, odgwizdywany jest faul.

W czasie gry ważne jest to czy piłka jest żywa czy martwa. Piłka staje się martwa po gwizdku sędziego, trafieniu do kosza, po tym jak zabrzmi sygnał zegara czasu gry bądź zegara 24 sekund, czy też w momencie gdy piłka leci do kosza, a czas gry lub czas 24 sekund się skończył. Aby piłka stała się żywa musi z kolei opuścić ręce sędziego w czasie rzutu sędziowskiego, czy też gdy zawodnik otrzyma piłkę do dyspozycji przed rzutem wolnym lub wprowadzeniem jej z autu.

Samo wprowadzanie z autu jest również bardzo istotne. Przywrócenie piłki do gry dzieje się za sprawą zawodnika stojącego poza boiskiem, który jest w danym momencie uprawniony do gry. Może to być dowolny koszykarz drużyny, która otrzymała posiadanie. Zawodnik wprowadzający nie może dotknąć piłki wprowadzonej na boisko, zanim ta nie dotknie innego gracza. Ponadto na wprowadzenie piłki ma on 5 sekund.

Faul - co to takiego?

Faul jest naruszeniem przepisów przez jednego z zawodników. O odgwizdaniu faulu zawsze decyduje sędzia główny, lecz może on być wspierany również przez jednego lub dwóch sędziów pomocniczych.

Podstawowe przewinienie to faul osobisty. Jest to nielegalne zetknięcie zawodnika z przeciwnikiem, które polega na blokowaniu, szarżowaniu, trzymaniu czy też wielu innych akcjach, które są niedozwolone. Każdy zawodnik może wykonać do czterech takich przewinień, a piąte skutkuje usunięciem z gry. Może on wtedy wciąż siedzieć na ławce, lecz nie ma już prawa powrócić na parkiet. Jeśli faul miał miejsce na przeciwniku, który był w sytuacji rzutowej, przyznawane są dla niego rzuty do kosza przeciwnika.

Ponadto istnieje zasada fauli drużyny. Jeśli zawodnicy przeciwnych drużyn popełniają co najmniej pięć fauli w jednej kwarcie, to niezależnie od sytuacji, w której doszło do przewinienia, przeciwnik otrzymuje rzuty wolne.

Błędy w koszykówce

Zasady gry w kosza są znacznie bardziej rozbudowane. Są to jednak najbardziej podstawowe i z nimi będziesz mógł grać w kosza bez większych problemów. Warto jednak wspomnieć jeszcze o błędach popełnianych przez zawodników z każdej drużyny, która dopiero zaczyna swoją przygodę z tym sportem, a takie znajdziemy w niektórych rozgrywkach amatorskich. Mowa tu na przykład o tzw. błędzie połowy. Dochodzi do niego, gdy piłka lub zawodnik ją trzymający przekroczy linię połowy, gdy znajduje się w ataku na połowie przeciwnika. Oprócz tego łatwo popełnić błędy przy rzucie sędziowskim, próbując złapać piłkę lub dotykając ją zbyt wiele razy. 

Jak przepisy gry w koszykówkę różnią się w NBA — linia rzutów za trzy punkty

Wprowadzone i egzekwowane przez FIBA zasady to jedno. Wiele osób znacznie lepiej zna reguły z NBA. Te nieco się różnią. Jakie są główne różnice pomiędzy zasadami FIBA i NBA? Mowa tu nawet o wielkości parkietu i umiejscowieniu linii na nim. Samo boisko w najlepszej lidze świata ma wymiary 28.65 m na 15.24 m. Taka różnica wynika z tego, że w USA korzysta się z innych jednostek. U nas szerokość 15 m, to dla mieszkańców USA 49.21 stóp. Z tego powodu boisko jest tam szersze i mierzy dokładnie 50 stóp. Podobnie jest z długością, która w Europie wynosi 91.86 stóp, a w NBA 94 stopy. „Większa”, a tak w zasadzie dalej położona jest linia za 3 punkty. Ta w NBA jest na dystansie 7.24 m od środka obręczy.

Kolejna spora różnica to długość spotkania. Każda kwarta liczy sobie bowiem 12 minut, a nie 10 jak w FIBA. Wpływa to na wiele kwestii takich jak wyższe wyniki, czy też większa liczba minut rozegranych przez 5 zawodników, którzy rozpoczynają spotkanie na parkiecie, a także ich rezerwowych.

Większa liczba minut oznacza również to, że w NBA można popełnić więcej przewiniien. Zawodnik musi opuścić parkiet dopiero w momencie popełnienia przez siebie szóstego przewinienia. Inna ciekawa kwestia to fakt, że w NBA spotkamy zasadę 3 sekund, ale nie tylko ofensywną jak w FIBA, lecz również defensywną, przez co obrońcy nie mogą spędzać całego posiadania broniąc w pomalowanym. Jeśli jesteś fanem tej dyscypliny i szukasz akcesoriów do koszykówki, sprawdź ofertę sklepu Decathlon. W asortymencie znajdują się kosze do koszykówki, piłki, buty oraz wiele innych ciekawych produktów.